Tìm hiểu về loài dược liệu quý: Đông trùng hạ thảo
Trong rất nhiều cuốn Y học cổ như: Bản thảo tòng tân, Bản thảo cương mục thập di hay Trung dược học hiện đại đều ghi nhận đông trùng hạ thảo là loại dược liệu có tính bình, ôn hòa phù hợp với người từ độ tuổi trung niên mang đến tác dụng bồi bổ sức khỏe, bổ khí, ích thận, trợ dương ích tinh.
- Những lưu ý khi dùng đông trùng hạ thảo
- Đông trùng hạ thảo uống có tác dụng gì?
- 3 loại đông trùng hạ thảo dạng nước tốt nhất hiện nay
Các nghiên cứu hiện đại về sau và trên thử nghiệm lâm sàng cũng đã chứng minh và công nhận các tác dụng đặc biệt này. Đông trùng hạ thảo thường được các bác sỹ khuyên dùng để hỗ trợ một số chứng bệnh như viêm phế quản, hen phế quản, viêm thận, suy thận, thiểu năng sinh dục.
Đông trùng hạ thảo thiên nhiên
Đông trùng hạ thảo – vị thuốc quý từ thiên nhiên
Con đông trùng hạ thảo là gì? Đông trùng hạ thảo vốn là ấu trùng của loài bướm trong chi Thitarodes bị loài nấm Ophiocordyceps sinensis thuộc nhóm nấm Ascomycetes ký sinh. Vào mùa đông loài nấm này sẽ xâm nhập và dần hút hết chất dinh dưỡng trong sâu non, đến mùa hè thì từ đầu sâu non đó mọc một chồi thảo nhô lên khỏi mặt đất, đó chính là đông trùng hạ thảo. Loài dược liệu đặc biệt này có chiều dài khoảng 6 – 10 cm, thuôn nhọn, thân màu vàng sậm, trọng lượng khoảng 300 – 500mg.
Con đông trùng hạ thảo ở đâu? Đông trùng hạ thảo dược người dân du mục khai thác vào mùa hè, trên cao nguyên ở độ cao cách mặt biển khoảng 4000m tại ở các vùng như Tây Tạng, Tứ Xuyên, Thanh Hi, Cam Túc, Vân Nam…ở Trung Quốc, đặc biệt thấy nhiều trên cao nguyên Tây Tạng.
Thành phần đông trùng hạ thảo? Đông trùng hạ thảo quý hiếm chính bởi trong đông trùng chứa rất nhiều các dược chất tốt cho sức khỏe con người, thành phần chính bao gồm: các axit amin tự nhiên (khoảng 17 loại), lipit, các nguyên tố vi lượng như K, Na, Si, Al…. Ngành hóa học ngày càng tiến bộ đã phát hiện ra trong đông trùng hạ thảo có rất nhiều các hợp chất tự nhiên, đáng chú ý là hoạt chất HEAA (Hydroxy-Etyl-Adenosin- Analogs), axít cordiceptic, cordycepin, adenosin, hydroxyethyl-adenosin cùng nhiều vitamin (A, C, E, K, B2, B12…) vô cùng giá trị.
Giá trị dược liệu cao trong đông trùng hạ thảo
Giá trị dược liệu đông trùng hạ thảo
Trong Y học cổ truyền, đông trùng hạ thảo được ghi nhận là dược liệu có tính bình, tác dụng bổ phế ích thận, rất tốt cho hệ hô hấp giúp tiêu đờm, giảm ho, hen suyễn, giảm đau nhức xương khớp.
Trong Tây y cũng đã nghiên cứu và khẳng định các thành phần dinh dưỡng trong đông trùng hạ thảo, đặc biệt có chất Cordycepin và Axit cordycepic (chiếm khoảng 7%) có tác dụng ức chế nhiều loại vi khuẩn.
Chính bởi tính bồi bổ cao, giúp tăng cường lưu thông máu, ổn định nhịp tim, bổ thận dương nên đông trùng hạ thảo cũng hỗ trợ rất tốt cho nam giới yếu sinh lý, giúp tăng hormon, chống xuất tinh sớm, tăng ham muốn ở nam giới. Vì thế rượu đông trùng hạ thảo rất được các quý ông ưa chuộng.
Từ ngàn xưa đông trùng hạ thảo chỉ được dùng cho vua chúa, quý tộc, người dân bình thường không có cơ hội được thấy loài thảo dược quý giá này. Đến nay đông trùng hạ thảo đã được sử dụng phổ biến, sản phẩm được xuất sang nhiều thị trường trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, số lượng đông trùng hạ thảo khai thác được mỗi năm không nhiều, sản lượng đang ngày càng ít đi, thương nhân lái có khi phải gom hàng cả tháng ròng.
Quá trình khai thác ĐTHT vô cùng gian nan
Quá trình khai thác đông trùng hạ thảo tự nhiên cũng hết sức gian nan. Người tộc Tạng phải vượt qua nhiều nguy hiểm, leo lên độ cao 4000m trong nhiều ngày trên không khí loãng rất nguy hiểm tới tính mạng. Với sự khai thác quá mức cùng với sự tác động của thiên nhiên, biến đổi khí hậu mà lượng đông trùng ngày càng khan hiếm, nhiều khi sản lượng chỉ đủ phục vụ nhu cầu tại nước Trung Hoa chứ không đủ để xuất khẩu.
Chính bởi giá trị dinh dưỡng cao cùng với quá trình khai thác khó khăn, gian nan nên đông trùng hạ thảo có giá thành vô cùng đắt đỏ, được ví như vàng ròng. Riêng đông trùng hạ thảo Tây Tạng có giá giao động từ 700 đến 2,2 tỷ đồng/kg, tuy nhiên trong những dịp trọng đại hay tết đến xuân về thì mặt hàng này vẫn thu hút được lượng lớn khách hàng. Trao gửi món quà cao cấp như đông trùng hạ thảo vừa tôn lên giá trị đôi bên, vừa thể hiện sự trân quý sức khỏe vô cùng ý nghĩa.
Cách dùng đông trùng hạ thảo:
- Với nhóm yếu sinh lý, sức khỏe yếu, ăn ngủ kém: Nên sử dụng rượu đông trùng hạ thảo.
Cách ngâm rượu đông trùng hạ thảo:
Nguyên liệu: 20g – 1kg đông trùng hạ thảo, 1kg nhân sâm Hàn Quốc (hoặc hồng sâm), 300g – 1kg nhung hươu (khô thái lát, tươi, cao ban long), 10 – 50 cặp cá ngựa, sao biển, kỷ tử, thục địa, lá dâm dương hoắc.
Cách ngâm: Cho các nguyên liệu trên vào bình thủy tinh sau đó đổ khoảng 7 – 10 lít rượu nấu truyền thống vào ngâm cùng. Bình ngâm sau khoảng 1 tháng là có thể sử dụng được.
Liều lượng sử dụng: Nên dùng 30ml trong mỗi bữa ăn, không dùng quá 100ml/ngày.
- Với nhóm mắc bệnh đường hô hấp, phế…nên sử dụng dưới dạng:
+ Cháo đông trùng hạ thảo:
Cách làm:
Cháu nấu như bình thường (hầm cùng thịt gà, chim cút, thịt heo… tùy sở thích), khi cháo chín thì cho 3 – 5 con đông trùng vào nấu trong vòng 10 phút (đông trùng có thể để nguyên con hoặc xay thành bột rồi nấu để thuận tiện cho người già và trẻ nhỏ).
Khi chín, múc cháo ra bát và ăn nóng, dùng 1 lần/ngày, nên ăn vào buổi sáng.
+ Chế biến thành các món ăn: như hầm thịt dê, hấp cách thủy với cá, hầm sườn heo, hầm chim cút…
Với cách làm này thì nên cho đông trùng hạ thảo (3 – 5 con) vào hầm cùng với các nguyên liệu ngay từ đầu, chú ý thời gian hầm từ 1 – 1,5h, không nên hầm quá lâu làm mất đi các dưỡng chất của đông trùng.
- Với nhóm suy giảm miễn dịch, người bình thường sử dụng để duy trì, tăng cường sức khỏe:
+ Ăn trực tiếp đông trùng hạ thảo:
Mỗi lần dùng 3 – 5 con đông trùng (ăn từ 1 – 2 lần/tuần). Trước tiên cần rửa sạch con đông trùng hạ thảo bằng nước ấm 30 độ C sau đó ngâm 5 phút trong nước ấm 60 – 70 độ C. Khi con đông trùng mềm ra thì dùng ăn trực tiếp.
+ Hãm trà đông trùng hạ thảo:
Cho 3 – 5 con đông trùng hạ thảo vào nước sôi và hãm trong khoảng 15 phút. Có thể hãm nhiều lần đến khi nước nhạt, uống hết nước và ăn cả bã.
Cảnh báo tình trạng buôn bán đông trùng thạ thảo giả trên thị trường:
Chính bởi sản phẩm quý hiếm có giá trị cao nên nhiều đơn vị đang trà trộn đông trùng hạ thảo giả, gia công lại vô cùng tinh vi: đông trùng hạ thảo có thể bị rút hết tinh chất bơm viagra, hoặc làm từ bột thạch cao, quét sơn, ghép con…khiến người tiêu dùng rất khó để phân biệt. Vì vậy, khi có nhu cầu mua khách hàng cần tìm đến các cơ sở phân phối uy tín, tránh mua hàng trao tay, trôi nổi không rõ nguồn gốc.
Cảnh báo tình trạng làm giả ĐTHT.